به نقل از «ایران اکونومیست»

خسارات بالای زلزله بم، ایران را به کشور اول در تلفات بلایای طبیعی تبدیل کرد

تاریخ انتشار: ۵ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۰۰۹۰۷

عضو هیات‌علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی با اشاره به مجموع تلفات زلزله بم گفت: این امر موجب شد کشور ایران در آمارهای بین‌المللی طی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ کشور اول در میان کشورهای دارای بالاترین رقم تلفات بلایای طبیعی باشد.

مهدی زارع امروز (دوشنبه، پنجم دی) و در نوزدهمین سالگرد وقوع زلزله بم در نشستی در پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی اظهار داشت: زلزله بم در شهری روی داد که سابقه تاریخی از زلزله‌های دستگاهی با این ابعاد نداشت؛ ولی دو زلزله با بزرگای حدود ۵ ریشتر در ۱۴ و ۲۸ مرداد ۸۲ در این شهر روی داده بود که امروز با نام زوج‌زلزله‌ها از این رویدادها یاد می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هنوز روی این پیش‌لرزه‌ها در آن مقطع تاریخی مطالعات کاملی انجام نشده است؛ ولی ارزش بررسی دارند.

وی این امر را شبیه رویداد زلزله اردیبهشت ۱۳۹۴ در شهر کاتماندو نپال دانست و گفت: در این رویداد نیز نیمه بهمن سال ۹۳ یک زلزله با بزرگای حدود ۵ ریشتر روی داد و بعد اول اردیبهشت ۱۳۹۴ نیز زلزله مشابه دیگری رخ داد، سه روز بعد از این دو زوج‌زلزله زلزله ۷.۸ ریشتری به وقوع پیوست.

عضو هیات علمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله و زمین‌شناسی همچنین دلیل زلزله بم را گسل بم دانست و ادامه داد: با توجه به موقعیت مکانی شهر و این گسل، در زمان وقوع زلزله هر چه به سمت شرق می رفتیم، میزان خسارات و خرابی ها بیشتر و در غرب کمتر بود. همین امر نشان می دهد حتی در شهر نسبتا کوچکی مانند بم نیز ساخت و ساز روی مناطق پرخطر می تواند موجب کاهش خسارات شود.

 

 

وی در ادامه به چند نکته در مورد این زلزله پرداخت و توضیح داد: آمار بالای تلفات زلزله بم، یعنی کشته شدن ۳۰ هزار نفر از یک شهر ۱۰۰ هزار نفری موجب شد کشور ایران در آمارهای بین‌المللی تلفات بلایای طبیعی طی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ کشور اول باشد.

زارع افزود: این آمار زمانی ناراحت کننده تر خواهد بود که با آمار تلفات دو زلزله شهر کوماموتو ژاپن در آوریل ۲۰۱۶ آن را مقایسه کنیم؛ دو زمین لرزه به بزرگی ۶.۲ و ۷ ریشتر رخ داد؛ ولی تلفات آن بیشتر از ۵۰ نفر نبود.

 

درس تلخی که با قیمت جان ده‌ها هزار نفر به دست آمد

وی همچنین با اشاره به پیش‌لرزه‌هایی که در روز و شب قبل از وقوع زلزله بم روی داده بود، گفت: مردم این شهر شاهد پیش‌لرزه‌های مختلفی قبل از وقوع زلزله اصلی بودند ولی به دلیل اینکه هیچ دستورالعمل مشخصی وجود نداشت، به مردم توضیح داده نشد که از منزل ها خارج شوند. حتی دانشجوهایی که در دو خوابگاه پیام نور و دانشگاه آزاد بودند، به همین دلیل داخل خوابگاه ماندند و همین امر یکی دیگر از دلایل افزایش تلفات بود.

 

 

به گفته این پژوهشگر حوزه زلزله بعد از وقوع زلزله بم مرکز پیش‌بینی زلزله در پژوهشگاه زلزله شناسی با دو گروه فیزیک زمین و فضا و ژئودینامیک شکل گرفت که ماموریت آن تحقیقات جدی برای پیش بینی زلزله در پهنه های مختلف و استفاده از روش های مختلف لرزه خیزی همچنین چاپ کتاب است. این مرکز که به تصویب شورای گسترش وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری رسید، به صورت رسمی کار خود را از اول اسفند ۱۳۸۳ آغاز کرد.

 

پس‌بینی زمین‌لرزه با روشی جدید

عضو هیات علمی گروه زمین شناسی دانشگاه پیام نور نیز در این نشست با اشاره به شیوه علمی پس‌بینی رویدادهای زمین لرزه‌ای اظهار داشت: روش پس‌بینی /Postdiction یکی از روش های جدید بررسی زلزله با استفاده از داده ها برای رسیدن به پیش بینی دقیق تر در مورد رویدادهای آینده است و می توان بر اساس معیارهایی همچون بزرگا، زمان و مکان زلزله ها را به این شکل بررسی کرد.

سیدرضا مهرنیا ادامه داد: یکی از دلایلی که باعث شده از روش پس‌بینی برای بررسی زلزله ها استفاده کنیم، این است که پیش بینی ها خیلی درست و علمی نبوده و برای کشوری مانند ایران که در فلاتی لرزه خیز واقع شده است و از جهت تعداد زلزله رکورد دار است، جاانداختن فرهنگ پس‌بینی زلزله ها مفیدتر خواهد بود تا با بازنگری زمانی و مکانی مدل زلزله ها بتوانیم الگوی خوبی از پیش بینی آنها در آینده به دست آوریم.

وی در ادامه به شرح روش جدیدی برای پس‌بینی زلزله به نام پس‌بینی‌های مهندسی/ Geometric Postdiction پرداخت و توضیح داد: این روش پس‌بینی هندسی است و بر اساس درهم‌تنیدگی هندسی مکانی زلزله را بعد از وقوع بررسی می‌کند.

 

داده‌هایی از زلزله‌های پیش از زلزله ۲۱ آبان ۱۳۹۶ ازگله

 

به گفته مهرنیا بهترین نوع پس‌بینی یا حتی پیش‌بینی در رویداد زلزله، نوعی است که از یک متغیر از سه متغیر اصلی یعنی زمان، مکان و بزرگا با دقت بالا استفاده کند و این شیوه بهتر از آن است که چند متغیر را بررسی کند و با استفاده از متغیر مکان به متغیر زمان و بزرگا برسد.

این پژوهشگر حوزه زلزله در ادامه به بررسی دو زلزله ۲۱ آبان ۱۳۹۶ اَزگِله با بزرگی ۷.۳ ریشتر و زلزله ۲۹ آذر ۱۳۹۶ مَلارد با بزرگای ۵.۱ ریشتری پرداخت و ادامه داد: داده های موجود از این دو زلزله نشان می دهد هر دوی آنها با رویدادهای پیش لرزه ای قبل ارتباط داشته اند.

 

 

وی افزود: بر اساس این روش که به آن GLESP نام داده ایم، داده های آماری را بررسی نمی کنیم و داده های مکانی را به نرم افزار می دهیم و این نرم افزار بر اساس محاسبات، ارتباط و درهم تنیدگی مکانی بین رویدادهای زلزله را نشان می‌دهد.

مهرنیا با اشاره به زلزله ملارد نیز گفت: خروجی داده های ما در مورد زلزله ملارد بر اساس همین روش نشان می دهد رویدادهای زلزله ای در این حادثه الگوی مارپیچی داشته اند که اکنون نیز شاهد وقوع رویدادهای مشابهی در شرق و شمال تهران با همین الگو هستیم.

وی تاکید کرد: این روش ثابت می کند که ارتباط هندسی قابل قبولی بین رویدادهای زلزله وجود دارد. برای اینکه به نتیجه بهتری برسیم، ابتدا بهتر است روی معیار مکان بر اساس این شیوه کار کنیم و بعد آن را به معیارهای زمان و بزرگا نیز تسری دهیم. این روش یک الگوریتم تحت برنامه پاتون است که هنوز روند توسعه آن کامل نشده و زمانی که به شکل یک بسته نرم افزاری قابل ارائه به بازار آماده شود، در مورد آن اطلاع رسانی می کنیم.

زلزله بم 

زمین‌لرزه بم، زمین‌لرزه‌ای با بزرگی ۶/۶ ریشتر که در ساعت ۵:۲۶ بامداد روز جمعه ۵ دی ۱۳۸۲ به مدت ۱۲ ثانیه شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند. زمین لرزه بم بیشترین تلفات انسانی (حدود ۵۰ هزار نفر) را درمیان تمام زمین لرزه‌های تاریخ ایران بر جای گذاشت.

قبل از این حادثه شهر بم بیش از ۹۰ هزار نفر جمعیت داشت که این زمین‌لرزه و طبق آمار رسمی ۲۶٬۲۷۱ کشته، ۳۰ هزار مجروح و بیش از ۱۰ هزار نفر بی‌خانمان به جای گذاشت. 

  منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: وزارت علوم تحقیقات و فناوری ، بم ، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله ، زلزله

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: وزارت علوم تحقیقات و فناوری بم پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله زلزله پژوهشگاه بین المللی زلزله زلزله شناسی نشان می دهد وقوع زلزله بینی زلزله زمین لرزه زلزله ها دو زلزله پیش لرزه هزار نفر زلزله بم پیش بینی داده ها پس بینی بر اساس لرزه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۰۰۹۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ایران جزو آسیب‌پذیرترین کشورها از بلایای طبیعی

رئیس گروه مطالعات دیپلماسی زیست محیطی دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه با بیان اینکه ایران جزو آسیب‌پذیرترین کشورها از بلایای طبیعی گفت: این وضعیت لزوم توجه به ایجاد سامانه‌های هشدار اولیه درباره اطلاع رسانی در زمینه بلایا را نشان می‌دهد.

به گزارش ایسنا علی صالح‌پور در نشست تخصصی بررسی بارش‌های سیل‌آسای فروردین در جنوب و جنوب شرق کشور که امروز در پژوهشگاه هواشناسی برگزار شد، اظهارکرد: یکی از مجموعه‌هایی که در زمینه مقابله با بلایای طبیعی فعالیت می‌کند، «اینفورم» است. بر اساس گزارش این موسسه از سه منظر شدت بلایای طبیعی، تغییرات اقلیمی و خطرات بلایای طبیعی می‌توان این موضوع را بررسی کرد. در زمینه شدت بلایا مطالعات اینفورم نشان می‌دهد که شدت بلایا تمرکز قابل توجهی در آفریقا، جنوب و غرب آسیا و شرق اروپا دارد و نرخ شدت بلایا در ایران ۳.۶ است.

وی اضافه کرد: در زمینه اثرات بلایا ناشی از تغییرات اقلیمی اینفورم دو سناریوی بدبینانه و خوشبینانه مطرح می‌کند. در سناریوی بدبینانه بی‌توجهی به تولید گازهای گلخانه‌ای و عدم کنترل گرمایش جهانی لحاظ شده استو در این زمینه ایران از جمله کشورهای با آسیب پذیری بالاست. در سناریوی خوشبینانه ایران می‌تواند در زمینه کاهش خطرات بلایای طبیعی نقش داشته باشد.

رئیس گروه مطالعات دیپلماسی زیست محیطی دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه با بیان اینکه طی ۱۰ سال گذشته میزان ریسک بلایای طبیعی به طور قابل توجهی در اغلب نقاط دنیا از جمله ایران افزایش یافته است، تصریح کرد: به طور کلی آسیا طی سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴ وضعیت خوبی داشته است و کشورهایی مانند چین و پاکستان در این زمینه جایگاه مناسب دارند. اما ایران همچنان جزو کشورهای با ریسک بالا به شما می‌رود و پروفایل کشورمان در زمینه ریسک در رده ۲۸ قرار دارد.

صالح پور با بیان اینکه گزارش اخیر دفتر کاهش بلایای طبیعی سازمان ملل بر اهمیت موضوع تاب آوری تاکید کرده است، اظهار کرد: در این زمینه سه موضوع از جمله منافع مردم و سیاره زمین مطرح شده است. در زمینه مردم به این نکته می‌توان توجه کرد که متاسفانه طی ۵۰ سال گذشته با افزایش ۵ برابری رخداد بلایای طبیعی مواجه بوده‌ایم. این وضعیت لزوم توجه به ایجاد سامانه‌های هشدار اولیه درباره اطلاع رسانی در زمینه بلایا را نشان می‌دهد.

رئیس گروه مطالعات دیپلماسی زیست محیطی دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه با اشاره به وضعیت سیاره زمین گفت: باید بپذیریم که جهان در حال گرم شدن است و برای زندگی با این موضوع کنار بیاییم. در این شرایط لزوم تقویت زیرساخت‌ها و اعمال سیاست‌های لازم احساس می‌شود.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به چارچوب سندای (Sendai Framework) اظهار کرد: این چارچوب درباره تغییرات ناشی از بلایای طبیعی است و چهار اولویت برای اجرا دارد. ایران نیز عضوی از آن است.

صالح پور اضافه کرد: بر اساس چارچوب سندای باید درک درستی از بلایای طبیعی داشته باشیم. حاکمیت به مدیریت خطر توجه کند علاوه بر آن سرمایه‌گذاری‌های لازم برای کاهش خطرات بلایای طبیعی صورت گیرد. در ایران بودجه سازمان مدیریت بحران ۹۶ درصد افزایش یافته است که رشد قابل توجهی محسوب می‌شود.

رئیس گروه مطالعات دیپلماسی زیست محیطی دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه ضمن اشاره به تغییرات اقلیمی گفت در این شرایط لزوم توجه به اعمال سیاست‌هایی در سطوح فرامرزی و ایجاد ساختارهای مشترک با کشورهای همسایه احساس می‌شود. به طور مشخص در حوزه خلیج فارس این پتانسیل وجود دارد علاوه بر آن سازمانی ذیل «راپمی» فعالیت می‌کند که می‌توان از ظرفیت‌های آن نیز بهره برد. محیط زیست خلیج فارس وضعیت وخیمی دارد و با کشورهای حاشیه آن می‌توانیم در در زمینه زیست محیطی همکاری‌هایی داشته باشیم.

وی اضافه کرد: هرساله در تابستان هورالعظیم دچار آتش سوزی‌هایی می‌شود. در این شرایط نیازمند همکاری‌هایی‌ با عراق هستیم علاوه بر آن در ناحیه زاگرسی با این کشور همسایه هستیم و نیازمند سامانه پاسخ سریع به وقوع آتش سوزی‌ها در این مناطق هستیم .از سوی دیگر شمال شرق کشور با طوفان‌های گرد و غبار مواجه است که برای مدیریت آنها نیز همکاری‌ها با کشورهای همسایه احساس می‌شود.

صالح پور در پایان با اشاره به موافقتنامه پاریس گفت: از سال ۲۰۱۵ موافقتنامه پاریس مطرح بوده است اما ما هنوز به آن نپیوسته‌ایم و نتوانسته‌ایم از ظرفیت‌های قابل توجه آن بهره ببریم و نمی‌دانیم چرا این موضوع تعیین تکلیف نمی‌شود ؟ امیدواریم در مجلس آینده این موضوع تعیین تکلیف شود چرا که تاکنون حدود ۱۰ سال را از دست داده‌ایم.

انتهای پیام